Kwestią, którą zajmują się obaj autorzy, nieobecną już w świecie, ale mającą bardzo mocną wymowę, jest kanibalizm. Problem ten opisuje szerzej Felipe Fernandez Armesto. Powołując się na badania pisze, że zjadanie ludzkiego mięsa rzeczywiście istniało w przeszłości i nie było zjawiskiem rzadkim. Twierdzi, że na podstawie bardzo licznych dowodów, szczególnie kości, ogryzanych aż do szpiku, możliwa jest teoria, że ludożerstwo stało u podstaw prawie każdej cywilizacji. W przeszłości kanibalizm miał funkcję rytualną – jedzenie wrogów było ofiarą dla bóstw i pozwalało na zyskanie dodatkowej siły i dzielności. Historyk przywołuje przykłady plemion – ludożerców: Awakowie, Aztekowie, Chichimeca, Tupinamba. Powołuje się na kroniki m.in.: Herodota, Arystotelesa, Strabona, Piliniusza, Vespucciego, Kolumba. Podaje także, że w późniejszych wiekach wiele było relacji o kanibalach, jednak ich prawdomówność była kwestionowana. Według badacza, opowieści o ludożercach były dobrym materiałem, by przyciągnąć uwagę do relacji z podróży, które bez tego były dość nudne. Armesto wskazuje także, że opowieści o ludożerstwie stanowiły dobry pretekst dla Europejczyków dla podbicia tych „występujących przeciw prawom natury” ludów. Co ciekawe, w obecnych czasach także nie brakuje mrożących krew w żyłach historii o kanibalizmie, czego najlepszym przykładem jest bardzo znany film „Milczenie owiec” i postać Hannibala Lectera.
Historyk zastanawia się nad motywacją kanibalizmu. Przytacza informacje o kryminalistach, którzy okradali swoje ofiary i zjadali ich ciała. Powodem bywała także nienawiść lub zemsta. Czasami ludzie zmuszeni byli do jedzenia swoich towarzyszy, np.: w czasie oblężeń lub w miejscach, gdzie nie było żywności. Na takie rozwiązanie skazani byli członkowie załogi okrętu „Nottingham Galley” którzy, by przeżyć, zjedli ciało zmarłego cieśli okrętowego. W podobnych okolicznościach miał miejsce ostatni, potwierdzony akt kanibalizmu. W 1972 roku pasażerowie samolotu, który rozbił się w Andach, by utrzymać się przy życiu, żywili się zmarłymi. Historia ta jest tak nieprawdopodobna, że na jej podstawie powstał film „Alive – dramat w Andach”, który do tej pory budzi wiele kontrowersji. Jak widać ludożerstwo nie ma wymiaru tylko negatywnego, czasami jest tragiczną koniecznością.
Jedzenie ma ogromny wpływ na wiele sfer ludzkiego życia: pozycję społeczną, funkcjonowanie w rodzinie i innych wspólnotach, psychikę, tożsamość, relacje międzyludzkie. Dzięki niemu żyjemy. Pozwala scalać i różnicować ludzi, karać i nagradzać, tworzyć role społeczne i przeczyć tym już wyznaczonym, uzyskać tożsamość i kreować swój wizerunek. Wszystko zależy tylko od tego, jak jak się nim posługujemy.
Ewa Iwańska
