Je się również oczami. W obecnych czasach przywiązuje się dużą wagę do wyglądu posiłków. Na podstawową estetykę stołu składają się dwa czynniki: przyjemny wygląd samej potrawy oraz dekoracja stołu. Eleganckie nakrycie zachęca nie tylko do jedzenia, ale i do rozmowy m.in. o staraniach gospodarza, by posiłek prezentował się wspaniale. Współcześnie producenci wychodzą naprzeciw potrzebie estetycznej żywności. W krajach zachodnich coraz częściej projektuje się jedzenie. Oznacza to, że przed walorem smakowym danego produktu stawia się jego wygląd. Na podstawie badań marketingowych, firmy spożywcze kreują swoje produkty, począwszy od koloru, smaku, kształtu i dźwięku, a skończywszy na opakowaniu. Te zmienne są podstawowymi wyznacznikami estetyczności jedzenia.
Pięknie wyglądają potrawy, które łączą w sobie różne kolory, najlepiej kontrastujące ze sobą, np. marchew i groszek, papryka i szczypiorek, pomarańcza i kiwi, makaron i sos pomidorowy. Równie efektownie prezentują się posiłki, w których produkty są zbliżone kolorystyką, jednak nie może być to mdły kolor. Przykładem takiej potrawy jest leczo składające się głównie z czerwonych warzyw – papryki i pomidora. Tak samo ważna jak kolor jest struktura i kształt jedzenia. Zazwyczaj za posiłki estetyczne uznaje się te, w których widoczny jest każdy składnik. Wymieszane potrawy podaje się tylko wtedy, gdy jest taka konieczność i nie da się jej inaczej zaserwować. Ważne jest także, by używać świeżych i dobrych składników, bo takie zapewnią dobry wygląd potrawie. Istotną sprawą jest także forma. Dziwny wydaje się fakt, że najbardziej smakuje nam makaron o określonym kształcie. Wiemy przecież, że skład tego produktu jest prawie zawsze taki sam: jajka, mąka i woda, identyczny więc powinien być także smak. Odnosimy jednak wrażenie, że poszczególne gatunki smakują inaczej. W przypadku niektórych produktów spożywczych istotnym elementem estetyki jest dźwięk. Portal kuchnia.tv powołuje się na badania marketingowe dotyczące percepcji odgłosów, jakie wydają pewne składniki. Dowodzą one, że słuch odgrywa często równie ważną rolę jak pozostałe zmysły. Niektóre odgłosy, takie jak brzęczenie sztućców czy talerzy, pobudzają nasz apetyt. Badania wykazały, że ludzkie ucho jest w stanie precyzyjnie określić, czy np. dany wafelek jest świeży czy też nie. Dźwięk łamanego świeżego wafelka jest bardziej ostry i przyciągający uwagę niż tego, który stracił swoją chrupkość. Słysząc odgłos gryzionego świeżego wafla czy batonika automatycznie mamy na niego ochotę. Ostatnim elementem dobrego wyglądu potrawy jest jej ułożenie lub opakowanie. W restauracjach to szef kuchni odpowiada za dekoracyjne umieszczenie składników na talerzu. Źle wyglądająca potrawa nie powinna być podana gościom. Piękne ułożenie potrawy wzbogaca jej smak i podnosi wrażenia estetyczne. Podobnie sytuacja wygląda z opakowaniami. Współcześnie są czasami niemal dziełami sztuki. Producenci wiedzą, że dobrze sprzedaje się towar, który jest ładnie zapakowany i nie tyle dobrze smakuje, ile wygląda. W tworzeniu opakowań coraz częściej biorą udział projektanci spoza branży spożywczej. Zatrudniani są oni przez firmy, aby wzmocnić markę. Przykładem mogą być butelki wody Evian, które co jakiś czas pojawiają się na rynku w wersji limitowanej. W 2009 roku na rynek została wypuszczona seria butelek zaprojektowanych przez Jeana Paula Gaultiera, jednego z czołowych kreatorów mody. W 2010 roku kolejny z dyktatorów – Cristian Lacroix – mody zaprojektował butelkę do whisky firmy Chivas Regal.
Drugim kryterium, według którego można oceniać piękno posiłku jest dekoracja stołu oraz otoczenia. Poprzez efektowne nakrycie stołu rozumiem dobranie odpowiednich naczyń i zastawy, ułożenie serwetek, dobranie pasujących dodatków, takich jak kwiaty, kartki z imionami, świece, menu. Estetyka otoczenia będzie realizowana gdy zostanie ustawione odpowiednie światło, w pomieszczeniu czuć będzie przyjemny zapach, kolorystyka miejsca będzie neutralna lub zbliżona stylem do nastroju lub tradycji kuchni, z jakiej będzie podawany posiłek.
Ewa Iwańska
