Produkty popularne w danym kraju świadczą o kulturze danego kraju i regionu. Naukowym badaniem tej zależności zajął się Claude Levi-Strauss. W przedmowie do polskiego wydania książki francuskiego antropologa Smutek tropików, Ludwik Stomma zauważa: „Polacy, których kraj jest ojczyzną najlepszych ślimaków (…) brzydzą się tego specjału. Nie tkną też psów, kotów, żab, ba! – nawet wykwintne mięso końskie (…) szczerym napawa ich obrzydzeniem. Faktów tych nie da się wytłumaczyć fizjologicznie, biologicznie, geograficznie, klimatycznie etc. Pozostaje jedyne logiczne wyjaśnienie: w jakimś momencie dziejowym, z jakichś przyczyn dokonały społeczeństwa swoich specyficznych i DOWOLNYCH wyborów, wynikających być może z ich ówczesnych wierzeń, obyczajów, możności, praw… Z czego jednak konkretnie – nie wiemy.” Współcześnie mało mówi się o regionalnym jedzeniu. W erze globalizacji lokalność stała się synonimem zacofania. Sytuację tę próbują zmienić w Europie zwolennicy ruchu Slow Food, którzy promują regionalne produkty i lobbują na ich rzecz. Ich działania doprowadziły między innymi do stworzenia przepisów unijnych dotyczących nazewnictwa i oznaczania tradycyjnych potraw. Dzięki temu prawu wiele produktów (m.in. szampan, ser Roquefort, a z Polski: oscypek, bryndza podhalańska, miody pitne czy rogal śwętomarciński) nadal wyrabianych jest według starych receptur, co pozwala zachować ciągłość kultury regionalnej. Na świecie działa wiele organizacji, które za cel obrały sobie dbałość o promowanie lokalnych produktów. Należą do nich m.in.: Stowarzyszenie American Cheesee Society czy Oldways Preservation and Exchange Trust. W Polsce regionalne produkty zdobywają coraz większą popularność. Wiąże się to z moda ą na takie produkty oraz faktem, że intrygują konsumentów (są droższe niż jedzenie kupione w supermarkecie, nadaje się im specjalną oprawę). Przyczyniała się także do tego popularyzacja agroturystyki i życia ekologicznego.
Również inne czynniki mają wpływ na tworzenie regionalnej kultury. Najłatwiej jest je pokazać porównując ze sobą kulturę jedzenia Wschodu i Zachodu. Pierwszym, który omówię, jest sposób spożywania. W kulturach Dalekiego Wschodu narzędziem, którego głównie używa się do jedzenia są pałeczki. Na zachodzie są to sztućce. Ponadto w Chinach czy Japonii bardzo przestrzega się tradycyjnych obrzędów. Szczególne znaczenie ma na przykład ceremonia picia herbaty. Różnimy się także, jeśli chodzi o ilość spożywanego jedzenia. W rozdziale 2 zaznaczyłam już, że w cywilizacji zachodniej w dobrym tonie jest podawanie wielu potraw. W tradycji Japonii jest inaczej. O wysokim statusie społecznym i dobrych manierach świadczy umiarkowanie w posiłkach. Zwyczaj taki panuje w kraju kwitnącej wiśni co najmniej od czasów cesarskich. Już wtedy porcje podawane na dworze były małe. Miały dostarczać raczej doznań duchowych i estetycznych, a nie zaspokajać głód. Jak pisze Felipe Fernhandez-Armesto „Najwyższym wcieleniem prestiżowej kuchni jest być może kaiseki ryori, tradycyjna, dworska kuchnia cesarskiej Japonii, w której cieniutkie plasterki, kostki, kiełki i pączki, pojedyncze maleńkie jajko, trzy fasolki, <<zwitek marchewki , pieczony orzeszek gingko>> stają się oddzielnymi daniami, wybranymi i podanymi dla estetycznej przyjemności, tak dla oka, jak i dla podniebienia, raczej dla ducha niż dla żołądka.”.
Autor: Ewa Iwańska
